Zeldzaam: filmbeelden Joodse onderduikers gevonden
Op het eerste gezicht zien we een home video van een onbezorgd gezin: leuke familie-uitjes, spelende kinderen en vooral heel veel gezelligheid. Toch is er iets meer aan de hand. Het gaat hier namelijk om zeer zeldzame beelden uit 1944 en een deel van de kinderen is onderduiker.
In de film heeft een van de meisjes vlechtjes en meestal een donker jurkje aan. We zien haar vooral in het tweede deel, lachend in de draaimolen en op de kabelbaan. Dit is Leni van der Berg, een meisje uit Rotterdam dat tijdens de bombardementen haar huis verloor. Of dat is in ieder geval wat de omgeving dacht. Alleen Frans Kloosterman en zijn vrouw Geeske Cordel wisten dat het meisje eigenlijk Lea Cohen heet.
Lea was een Joods meisje uit Amsterdam en zat sinds 1943 ondergedoken. Begin 1944 werd ze gescheiden van haar familie en opgenomen in het Friese kruideniersgezin van Frans, Geeske en hun twee kinderen Han en Rixt. Frans en Geeske waren actief in het verzet. Ze brachten illegale folders rond, verstopten wapens en in hun huis in Engwierum gaven ze onderduikers een veilige plek.
Andere onderduikers
Frans filmde de beelden naar alle waarschijnlijkheid in het voorjaar van 1944. Naast het gezin zien we mogelijk ook Gerrit Waas, een Amsterdamse Joodse tiener die eveneens bij Frans en Geeske zat ondergedoken. Met zekerheid is te zeggen dat ook Harry Davids en Fietje Buijtekant te zien zijn. Deze twee Joodse kinderen, ook uit Amsterdam, zaten ondergedoken bij een ander gezin in het dorp.
Gelukkig overleefde iedereen de oorlog. Lea zag haar ouders, broer en zus na de bevrijding weer terug. In 1959 verhuisde ze naar Israël, waar ze nog altijd woont. Contact met de familie Kloosterman heeft ze altijd gehouden, Rixt en haar na de oorlog geboren zus Maaike spreekt ze nog steeds.
Digitale tentoonstelling
Het Friese historisch centrum Tresoar (Fries voor ‘schat’) stuitte onlangs op de familiebeelden en na instemming van de familie zijn de beelden naar buiten gebracht. De film is momenteel ook onderdeel van de digitale tentoonstelling ‘Wy kinne der noch wol ien by ha’ van Tresoar, over Joodse smokkelkinderen in Friesland ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.
Delen: