SPECIAL: De ontdekking van de dino
Dinosauriërs ontstonden begin 19de eeuw. Dat wil zeggen, toen gingen onderzoekers de fossiele resten van deze en andere uitgestorven diersoorten langzamerhand herkennen. Al snel raakte men verzot op de grote en uitgestorven reptielen. Er werden steeds meer overblijfselen gevonden en in volgende decennia verspreide de ‘dinomania’ zich over Europa en de Verenigde Staten… Geschiedenis Magazine duikt in het oktobernummer in de ontdekking van de dinosaurus.
Een belangrijke pionier was de Engelse Mary Anning (1799-1847) uit het Zuid-Engelse Lyme Regis. Als kind moest ze geld verdienen, en dat deed ze door samen met haar broertje fossielen uit te hakken in de krijtrotsen vlakbij. Dat hadden ze geleerd van hun vader. De kliffenkust van Dorset en Oost-Devon is rijk aan fossielen van zee- en landdieren en staat tegenwoordig op de Werelderfgoedlijst van Unesco. In de rotsformaties is ongeveer 185 miljoen jaar van de geschiedenis van de aarde terug te zien, maar dat wist Mary niet zo precies. Wel dat ze de vreemde stenen diervormen en schelpen kwijt kon aan toeristen, die ze kochten als curiosum. Ook wetenschappers kregen steeds meer belangstelling voor fossielen: die leverden het bewijs dat het aanzien van de aarde en de op dat moment levende flora en fauna het resultaat waren van een miljoenen jaren durend, geleidelijk verlopend proces.
Mary opende een winkeltje. Ze had weinig onderwijs genoten maar kon wel lezen en schrijven. Financieel ging het haar nooit echt voor de wind, maar ze ontwikkelde zich tot een geduchte fossielenkenner en werd vaak geconsulteerd. Onder haar vondsten waren de eerste complete ichtyosaurus en de (vliegende) pterodactylus en ze ontdekte coprolieten (versteende feces).
Als vrouw mocht ze geen lid worden van de Geological Society of London en haar bijdrage aan de wetenschap kreeg lange tijd weinig officiële erkenning. Maar toen ze de laatste jaren van haar leven door ziekte de rotsen niet meer op kon, betaalden de Geological Society en de British Association for the Advancement of Science haar toch een bescheiden toelage.
Tegen de tijd dat Mary overleed waren er al veel meer fossielenjagers gekomen, die de kennis over de dieren op een steeds hoger peil brachten.
IN DE SPECIAL:
- In 1878 werden de resten van tientallen iguanodons gevonden in een Belgische kolenmijn. Wat gebeurde er met ze, en hoe waren ze daar terechtgekomen?
- De ‘Bone Wars’ in de VS: hoe twee pioniers in de dino-kunde elkaar het leven zuur maakten.
- Trix, de indrukwekkende en geliefde Tyrannosaurus rex van Museum Naturalis.
De dinospecial niet missen? Meld je uiterlijk donderdag 19 oktober aan als abonnee, dan krijg je het extra dikke oktobernummer thuisgestuurd.
Delen: