Hoe onschuldig is dit Meifeest? Spoiler: schijn bedriegt

Als kunstenaar was Lawrence Alma-Tadema beslist geen rebel. Aan opzettelijk shockerende doeken of radicale vormexperimenten waagde hij zich in tegenstelling tot tijdgenoten niet. Hij was er vooral op gebrand om aansluiting te vinden bij de smaak van de victoriaanse bourgeoisie, en dat lukte hem bijzonder goed. Na zijn verhuizing naar Londen in 1870 verwierf hij zich al snel een plek in het (kunst)establishment. Hij werd genaturaliseerd tot Engelsman, kreeg toegang tot de Royal Academy of Arts, sleepte prestigieuze prijzen in de wacht en ontving in 1899 zelfs de ridderslag. Samen met zijn tweede echtgenote, de Engelse kunstenares Laura Theresa Epps, bewoonde hij een huis op stand dat was ingericht met wanddecoraties en voorwerpen die de sfeer van de oudheid en andere historische perioden opriepen.

Alma-Tadema was het toonbeeld van de sociaal geslaagde schilder, maar dit wil niet zeggen dat hij altijd keurig binnen de lijntjes van de victoriaanse moraal kleurde. Verscheidene van zijn werken hebben een sterk erotische lading. Ook victorianen genoten van seks, als het maar privé bleef. Tadema’s schilderijen hadden dan ook vast tot een schandaal geleid als ze in een eigentijdse context waren gesitueerd, maar in een heidens-klassieke setting stuitten zijn verleidelijke, schaars geklede vrouwen op weinig bezwaar.
 

 

Soms ging hij ook subtieler te werk, zoals bij Lente uit 1894/5, een ogenschijnlijk onschuldig tafereel: een feestelijke bloemrijke processie van meisjes en jonge vrouwen daalt begeleid door muzikanten de trappen af. Vrolijke omstanders strooien vanaf in de monumentale gebouwen rondom nog extra bloemen. Een passend werk voor een schilder wiens persoonlijke motto ‘As the sun colours flowers, so art colours life’ luidde.

Wellustige hazen
Lente stelt waarschijnlijk de viering van de Floralia voor. Dit oude Romeinse feest, dat in het voorjaar plaatsvond, was gewijd aan Flora, de godin van bloemen en planten. De festiviteiten hadden dan ook een speels, losbandig karakter en stonden bol van seksueel geladen symboliek. Zo werden er bonen als ‘zaad’ over de menigte uitgestrooid en liet men ‘wellustige’ dieren als hazen en geiten los. Een bijzondere rol was weggelegd voor prostituees, die bij deze gelegenheid naakt dansen uitvoerden en gladiatorengevechten nabootsten, waarbij ze geolied en wel fysiek contact maakten.

Er zijn op Lente dan ook allerlei erotische toespelingen te ontdekken. Welke dat zijn lees je in de volgende editie van Geschiedenis Magazine. Meld je voor donderdag 21 april aan als abonnee, bestel ‘m vanaf eind april online of haal ‘m dan in de winkel.