Heilig relikwie? Oud, maar wel/niet van apostel Jakobus

Tijdens de Vroege Middeleeuwen waren kerken naarstig op zoek naar heilige relikwieën. Overblijfselen van vereerde christelijke martelaren werden uit hun graven gehaald om in de kerken te vereren. Een van die kerken was de Santi XII Apostoli-basiliek in Rome. Daar liggen vanaf de 6de eeuw overblijfselen van apostelen Filippus en Jakobus (zoon van Alfeüs). Of dat dacht men in ieder geval.
 

De relikwieën van de Santi XII Apostoli-basiliek
De Santi XII Apostoli-basiliek is speciaal gebouwd voor de verering van twee van de vroegste christenen en apostelen Filippus en Jakobus. Zo’n basiliek kon natuurlijk niet zonder relikwieën van deze twee bijbelse figuren en verkreeg uiteindelijk drie overblijfselen. Een deel van een scheenbeen en een gemummificeerde voet die van Filippus zouden zijn geweest en een fragment van een dijbeen van Jakobus.
 

Fred Romero, Basilica dei Santi XII Apostoli (2018). Bron: Flickr Fred Romero
Fred Romero, Basilica dei Santi XII Apostoli (2018). Bron: Flickr Fred Romero


Internationaal wetenschappelijk onderzoek
Eeuwenlang geloofden mensen heilig dat dit echt de overblijfselen van Filippus en Jakobus waren. Nu blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat in ieder geval het dijbeen niet van Jakobus kan zijn geweest. Een internationaal team onderwierp het dijbeen aan archeometrische analyses, waaronder een koolstofdatering. Hier kwam uit het dijbeen uit 214 tot 340 n.Chr. stamt. Het is dus wel oud, maar lang niet oud genoeg. We zullen nooit weten van wie het precies was, maar wel dat de persoon honderden jaren na Jakobus leefde.

Handel in ‘relikwieën’
Helemaal verrassend is deze uitkomst niet. Doordat veel kerken tijdens de Vroege Middeleeuwen op zoek waren naar heilige relikwieën, was de handel in beenderen bijzonder lucratief. Op oude christelijke begraafplaatsen werden lichamen en lichaamsdelen opgegraven en als heilige relikwieën in de kerken opgenomen.

Delen: