Voetbal in kleur: de oudste Nederlandse kleurenbeelden van voetbal
Vorig jaar vond het Fries Film Archief kleurenopnames van een voetbalwedstrijd uit 1948. Nu hebben sporthistoricus Jurryt van de Vooren en CODA-archivaris Stefan Rutten beelden op de kop getikt die 12 jaar ouder zijn. Op de beelden uit 1936 zie je onder andere een voetbalwedstrijd van de Joodse psychiatrische instelling Het Apeldoornsche Bosch. Van de Vooren en Rutten kwamen tot de conclusie dat dit het oudste Nederlandse kleurenbeeld van voetbal moet zijn.
Het Apeldoornsche Bosch
De beelden zijn gemaakt door Maurits Levie. Levie was lid van de Nederlandse Smalfilmliga en maakte de beelden als promotiemateriaal om geld in te zamelen voor Het Apeldoornsche Bosch. In deze instelling woonden tussen 1909 en 1943 Joodse kinderen met opvoedingsproblemen of een mentale beperking. Veel sporten was een belangrijk onderdeel van de therapie. Levie filmde in 1936 niet alleen voetbal, maar ook korfbal en atletiek. Op de film zie je frisse, jonge mensen, die met alle vreugde en vol overgave sporten.
Tweede Wereldoorlog
Achteraf weten we dat de Tweede Wereldoorlog aanstaande was. Doordat Joden niet meer naar niet-Joodse zorginstellingen mochten, was het aantal patiënten sterk gestegen. In januari 1943 zijn alle patiënten en het personeel door de nazi’s afgevoerd. Ze werden rechtstreeks naar Auschwitz gedeporteerd en direct bij aankomst vermoord. Van de gefilmde sporters heeft waarschijnlijk bijna niemand de oorlog overleefd.
Na de oorlog
Tijdens de oorlog zat Maurits Levie ondergedoken in het Drentse Nieuwlande. Als een van de weinige Groningse Joden overleefde hij de oorlog. Zijn terugkeer in de samenleving was, net zoals voor veruit de meeste Joden, kil. Alles was hem afgenomen en hij verloor zelfs zijn lidmaatschap van de Nederlandse Smalfilmliga omdat hij tijdens de oorlog geen films had gemaakt. Hij bleef wel filmen, vooral op reis. Op weg naar Zwitserland filmde hij de puinhopen die de oorlog had achtergelaten en Israël de nieuwe nederzettingen.
KIJK DE FILM HIER. De unieke beelden van Maurits Levie worden in zijn geboorteprovincie bewaard door de Groninger Archieven.
Delen: