Vikingschip verorberd door schimmels
Voor het eerst in honderd jaar wordt er deze zomer weer een volledig Vikingschip uitgegraven in Noorwegen. Het gaat om het Gjellestad-schip dat in 2018 tachtig kilometer ten zuiden van Oslo werd gevonden. Waarom nu uitgraven? In de grond laten zitten gaat niet meer: het schip wordt verteerd door schimmels.
Met schip en al begraven
De Vikingen staan bekend om hun sterke schepen waarmee ze de Europese kusten overvielen om kostbaarheden en land te roven. Maar deze schepen hadden nog een andere functie: ze werden gebruikt als grafkist. Belangrijke mannen of vrouwen werden na hun dood met schip en al begraven in een tumulus, of grafheuvel. Deze Vikingschepen werden niet speciaal voor de begrafenis gebouwd, maar hadden ook echt op het water gevaren voor ze in de grond verdwenen.
De vondst van zo’n grafheuvel met schip is dan ook erg belangrijk voor onze kennis over zowel de zeevaart als de begrafenisrituelen van de Vikingen. Toen in 2018 tussen de resten van een Vikingdorp het Gjellestad-schip werd ontdekt, zorgde dat onder archeologen en historici dan ook voor veel enthousiasme. Het vaartuig, dat werd gedateerd tussen 603 en 724, zou nieuwe inzichten over die periode kunnen opleveren.
Hongerige schimmels
Deze schat aan kennis dreigt nu echter snel verloren te gaan: het schip wordt in een hoog tempo opgegeten door schimmels. Speciale analysetechnieken tonen gaten waar eigenlijk planken hadden moeten zitten. Ze zijn het slachtoffer geworden van de vraatzuchtige schimmels. Op sommige plekken verraadt enkel nog een afdruk in de grond, dat daar niet zo lang geleden nog een deel van het Vikingschip begraven lag.
Hoe kan het dat de schimmels ineens hebben toegeslagen? De boosdoener is een afwateringssloot die zo’n zeventig jaar geleden werd gegraven in de buurt van de grafheuvel. Deze sloot vormde de ideale leefomgeving voor micro-organismen zoals schimmels, en de houten planken van het Gjellestad-schip boden de nodige voeding. Natuurlijk had de duizend jaar onder de grond de archeologische schat ook al aangetast, maar de schimmels hebben het afbraakproces wel in een stroomversnelling gebracht.
Goede reden dus om het schip op te graven. Een geluk bij een ongeluk, want eenmaal uit de grond kan het schip ons veel nieuwe informatie geven over de Vikingen, hun begrafenissen en hun schepen.
Delen: