Precies 1000 jaar geleden bouwden Vikingen hun eerste nederzetting in Amerika
Het is een internationaal onderzoeksteam gelukt om overblijfselen van de oudste Vikingnederzetting in Noord-Amerika te dateren. De bewoners hiervan waren, voor zover nu bekend, de eersten die 1000 jaar geleden voet aan wal zetten aan de andere kant van de Atlantische Oceaan. Afkomstig uit Zuid-Noorwegen, Denemarken en Zweden, zeilden zij door onbekende wateren naar het huidige Newfoundland in Canada.
Oudst bekende Vikingnederzetting in Noord-Amerika
Wetenschappers van onder andere Rijksuniversiteit Groningen deden afgelopen jaren onderzoek rondom de Vikingnederzetting (vindplaats L’Anse aux Meadows). Duidelijk was al dat dit de oudst bekende nederzetting van Noormannen in Noord-Amerika is. Maar hoe oud dan? Daar durven de betrokken wetenschappers heel precies antwoord op te geven. De resultaten van hun baanbrekende onderzoek publiceerden ze in Nature.
Zonnestormen en jaarringen
Een belangrijke leidraad in de precieze datering van de nederzetting, vormt een piek in radioactiviteit in het jaar 993. Dit werd veroorzaakt door een hevige zonnestorm, die z’n sporen naliet in de bomen langs de kust van Newfoundland. Voor de bouw van de kolonie werden bomen gekapt. De onderzoekers konden in dit hout (drie stukken, waar verschillende delen van konden worden onderzocht) de jaarringen tellen vanaf de zonnestorm. Dat waren er – tot hun eigen verrassing – telkens 28: de bomen moeten dus in 1021 gekapt zijn.
Metalen gereedschappen
Maar hoe weten de onderzoekers dat de bomen door Noormannen, en niet door oorspronkelijke bewoners zijn gekapt en gebruikt? Het hout is bewerkt met metalen gereedschappen. Dit soort werktuigen werden destijds niet door de oorspronkelijke bevolking gebruikt. Het is niet precies te zeggen wanneer de gekapte bomen werkelijk onderdeel werden van de bebouwing. Dit kan zomaar een aantal jaar na de kap (in 1021) zijn geweest. Wel bewijzen de jaarringen en de sporen van metalen gereedschap dat het Vikingen waren die in 1021 materiaal nodig hadden om een verblijfplek te creëren.
Cruciaal moment
Al in 1021 liepen er dus Vikingen door Newfoundland. Het is het vroegst bekende jaar waarin Europeanen voet zetten op het Amerikaanse continent. Het is ook het enige bekende jaartal (vóór Columbus) waarin Europeanen de Atlantische Oceaan overstaken. Een cruciaal moment, want vanaf toen was een rondreis over de hele planneet mogelijk voor de mens. Waar in eeuwenoude IJslandse sagen al werd gesproken over trans-Atlantische reizen en vijandelijke en vriendschappelijke ontmoetingen met de inheemse bevolking, konden die verhalen nooit precies worden gedateerd, tot nu.
Kort verblijf
Bij eerdere opgravingen bij de vindplaats L’Anse aux Meadows, werden resten gevonden van met hout omlijste veenturfgebouwen. De bouwstijl toont veel gelijkenis met die in het Scandinavische deel van Europa destijds. Hoe lang de Vikingkolonie heeft bestaan, hebben de onderzoekers (nog) niet kunnen achterhalen. Er wordt aangenomen dat de Scandinavische kolonisten na een relatief korte periode, minder dan tien jaar, weer vertrokken.
Delen: