Originele beelden ‘Westerborkfilm’ herontdekt
Na een intensieve speurtocht zijn beelden van de zogenaamde ‘Westerborkfilm’, een van de zeldzame films van een Nazi-kamp, herontdekt. Het betreft materiaal van een transport in hoge beeldkwaliteit. In vergelijking met de reeds bekende beelden is het nieuw gevonden materiaal veel gedetailleerder en daarmee indringender. Onderzoek naar de filmbeelden kan nieuwe inzichten opleveren.
In opdracht van Gemeker
De opnames voor de ‘Westerborkfilm’ zijn In 1944 zijn door Rudolf Breslauer gemaakt in opdracht van Kampcommandant Albert Konrad Gemmeker. De film over die moest gaan over het leven in kamp Westerbork is nooit opgeleverd in de vorm die de opdrachtgever voor ogen had. Het meeste materiaal is na de oorlog als geconfisqueerd bezit in handen gekomen van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (nu NIOD), dat het in 1958 in bewaring gaf bij het Filmmuseum. Uit dit materiaal is vaak geput voor filmdocumentaires en tv-uitzendingen.
Unesco-vermelding
In 1986 besloot het NIOD besloot al het filmmateriaal bij de Rijksvoorlichtingsdienst in beheer te geven; het Westerborkmateriaal is toen bij elkaar gezet in vier aktes, die nadien 'de Westerborkfilm' zijn genoemd. De ‘Westerborkfilm’ die sinds 1997 in beheer is bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, werd in 2017 toegevoegd aan het Unesco Memory of the World Register. Deze Unesco-vermelding bracht de verplichting met zich mee tot nader onderzoek naar het materiaal. Het NIOD is daarop een zoektocht gestart naar de camera-originele beelden.
De meest bekende scene
De naspeuringen hebben veel oorspronkelijk materiaal, van hogere kwaliteit, opgeleverd. Onder andere beelden van enkele sleutelfragmenten uit de film, zoals de zeldzame en meest bekende scène: het instappen en vertrek van de deportatietrein van 19 mei 1944. Hieruit kan ook worden afgeleid wat de volgorde van draaien is geweest. Daarnaast is er ook een onbekend kort fragment opgedoken. Alle versies van de ‘Westerborkfilm’, ruim acht uur materiaal, zijn nu bij elkaar gebracht en het materiaal is opnieuw gescand. Met de teruggevonden camera-originele beelden kunnen kwalitatief veel betere stills worden gemaakt. De inventarisatie van de camera-originele beelden is momenteel afgerond, maar het is niet uitgesloten dat verder onderzoek nog ander nieuw materiaal aan het licht zal brengen.
Westerbork, gevangen op film
De reconstructie en restauratie van De ‘Westerborkfilm’ zijn onderdeel van Westerbork, gevangen op film, een meerjarige samenwerking van het NIOD, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Unesco Memory of the World Comité Nederland en het Joods Cultureel Kwartier. De eerste stap in het project is de restauratie, maar ook de montage naar het originele script, online beschikbaarstelling en de identificatie van personen op de film, staan op het programma. De gerestaureerde film zal te zien zijn in zowel Herinneringscentrum Kamp Westerbork als het nieuwe Nationaal Holocaust Museum.
Delen: