26 april 1948: Marshallhulp komt aan in Nederland – en zwemkampioene Nel van Vliet ook!
Hoek van Holland, drie uur in de morgen: het eerste schip met Marshallgoederen nadert de Rotterdamse haven. Op het Polygoonjournaal zien we hoe het schip vervolgens de haven binnenvaart, gelost wordt, en officieel begroet. En hoe ook de Nederlandse zwemkampioene Nel van Vliet van boord rent. In het juni-nummer van Geschiedenis Magazine lees je meer over de propagandacampagne die het Marshallplan begeleidde, en dat veel Nederlanders de ontvangst van de Noordam maar een ‘poppenkast’ vonden. Hieronder kijk je bioscoopjournaal van de aankomst van het schip, en lees je wat Nel van Vliet daar deed.
Het Nederlandse publiek had al via persconferenties en krantenartikelen kennis gemaakt met het Marshallplan, waarmee de Verenigde Staten de door de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen Europese landen er economisch weer bovenop wilde helpen. Echt concreet werd de hulp echter pas toen het eerste schip, beladen met machines en 4000 ton tarwe, in Rotterdam aankwam. Op het Polygoonjournaal zien we hoe dat werd gevierd met een officieel ontvangst van de – versierde – Noordam van de Holland Amerika Lijn.
En waarom ook de Hilversumse Nel van Vliet van de loopplank afstormde? De Nederlands kampioene schoolslag had in de banketbakkerswinkel van haar ouders een Amerikaanse vrouw ontmoet, die haar had overtuigd met haar mee te gaan naar Amerika. Daar zou ze showzwemmen, leerde ze paardrijden en kreeg ze Engelse les – toch wat anders dan het werk in de banketbakkerij. Maar de Amerikaanse dame bleek andere bedoelingen te hebben en probeerde haar over te halen voor de VS mee te doen aan de Olympische Spelen. De familie van Van Vliet maakte zich zorgen en haalde haar terug, net op tijd om te trainen voor de Olympische Spelen die in de zomer van 1948 in Londen plaatsvonden.
Het was niet voor niets: ze won de Olympische gouden medaille bij de 200 meter schoolslag, de belangrijkste afstand. Dat we haar een beetje vergeten zijn, kwam vooral door de prestaties van die andere Nederlandse sportster, Fanny Blankers-Koen, die bij dezelfde spelen vier gouden medailles binnensleepte. Heel lang heeft Van Vliet overigens niet van haar ‘plak’ kunnen genieten: een week nadat ze hem had gekregen, werd hij in het huis van haar ouders in Hilversum van de buffetkast gestolen. Van Vliet trouwde in 1949. Het korte huwelijk bracht drie dochters voort, en Van Vliet werd zweminstructrice in Hilversum.
foto header ceremoniële ontvangst van de eerste graanlading uit Amerika, die met de Noordam op 26 april 1948 in Rotterdam arriveerde (Nationaal Archief).
Delen: