Mummiekat uit muur Grote Kerk Veere blijkt ruim 500 jaar oud

Ruim zestig jaar geleden, in 1958, werd de mummiekat gevonden. De poes zat ingebouwd in de muur van de 52 meter hoge toren van de Grote Kerk van Veere. Jarenlang was de ouderdom van het beestje onduidelijk, maar nu is er zekerheid: de poes is daar ingemetseld tussen 1439 en 1498, waarschijnlijk als bouwoffer.

De reis van Gries
Gries, zoals de mummiekat is genoemd door Veerse schoolkinderen, werd in 1958 gevonden tijdens restauratiewerkzaamheden aan de kerk. Het dier belandde in de collectie van de toenmalige burgemeester van Veere, I.F. den Beer Poortugael. Daarna wisselde de mummie enkele keren van eigenaar, om via Engeland uiteindelijk bij een antiquair in Utrecht te belanden. Daar is het dier uiteindelijk in 2008 door de gemeente Veere voor 2500 euro aangeschaft als historisch erfgoed. 

Mummiekat Gries, Oude Kerk Veere.

 

Toch de poes van oma?
Bij de aankoop bestond het idee al dat de kat honderden jaren oud was. Maar zeker was dat nog niet. De Zeeuwse amateurhistoricus Jan Midavaine bijvoorbeeld, geloofde er niets van: ''Ik heb geen verstand van mummies, maar ik weet wel dat de kerk in 1686 verwoest is. Zo'n ramp zou een mummie nooit heel laten.'' Midavaine had een andere verklaring voor de herkomst van de poes: ''Volgens mij is het beestje eind jaren '50 gevonden. Precies in de periode dat mijn grootmoeder, die naast de kerk woonde, haar kat kwijtraakte en nooit meer terug zag.'' Dat de kat gemummificeerd tevoorschijn kwam was volgens Midavaine geen toeval: ''Het beestje is gevonden in een kerktoren, daar heerst een heel gunstig klimaat, hoog en droog.''

Isotopen-onderzoek door de Rijksuniversiteit Groningen heeft nu uitsluitsel gegeven. En het blijkt toch om een bijzonder oude poes te gaan. Mummiekat Gries is met 95,4% zekerheid tussen 1439 en 1498 ingemetseld in de Grote Kerk.

De kerk van Veere in de staat van vóór de brand van 1686, weergegeven in een fantasiedecor, door Jan van der Heyden, publiek domein.

 

Bouwoffer
Waarschijnlijk is de ongelukkige kat ingemetseld door de metselaars die de gotische kerk hebben gebouwd. Groepen rondreizende steenhouwers en metselaars werkten op verschillende plekken aan grote gebouwen zoals stadhuizen en kerken. Zij hadden hun eigen rituelen, die geen onderdeel van de kerk waren. Gries is niet de enige kat die slachtoffer werd van een dergelijk gebruik: ook in Groot-Brittannië en andere Europese landen worden geregeld ingemetselde gemummificeerde katten gevonden. De dieren moesten het kwaad weren en geluk brengen.
 
Mummiekat Gries is inmiddels te bezichtigen in de Grote Kerk Veere, grotekerkveere.nl

Delen: