Gezichtsreconstructies: deze mensen liepen zo’n 2000 jaar geleden echt rond in Tongeren

Aan het begin van onze jaartelling woonden er al mensen in het gebied Tongeren (België). In 2013 stuitten onderzoekers op een Romeins grafveld, met 15 graven, waarin 17 mensen lagen. Eén graf trok direct de aandacht: een opmerkelijk graf met een man van tussen de 40 en 50 jaar. Hij was samen met twee kinderen begraven, een meisje van 6 en een jongetje van 3. Wie waren zij en waarom zijn ze samen begraven? En hoe hebben ze eruit gezien?

 

Het graf in Tongeren. © Vlaams Erfgoed Centrum
Het graf in Tongeren. © Vlaams Erfgoed Centrum

 

Een opmerkelijk graf
Het eerste merkwaardige aan het graf waren de houdingen waarin de drie waren begraven. De man en het jongetje lagen op hun buik, maar het meisje lag op haar zij, met haar armen rond de benen van de man geklemd. Dit tafereel roept een hoop vragen op. Zijn de man en het jongetje misschien bruut vermoord? En is het meisje bang en levend begraven? Kan, maar waarschijnlijk niet. Aan de botresten wijst niets op geweld. Zijn ze dan aan een natuurlijke dood gestorven en wilden nabestaanden een liefdevol tafereel creëren? Kan ook, maar zeker weten doen we het niet. De onderzoekers tasten nog in het duister.

En er is nog iets vreemds aan het graf. Uit DNA-onderzoek blijkt namelijk dat de man en kinderen niet aan elkaar zijn verwant. De kinderen zijn broer en zus, maar de man is op geen enkele manier familie. Welke relatie hadden ze dan wel? Was hij misschien hun stiefvader? Of is er heel iets anders aan de hand? Helaas blijft ook dit gissen.
 

Zo zagen de drie eruit: de jongen, de man en het meisje (v.l.n.r.). Gezichtsreconstructie M. (Maja) d’Holossy (skulpting) - Amsterdam © Vlaams Erfgoed Centrum
Zo zagen de drie eruit: de jongen, de man en het meisje (v.l.n.r.). Gezichtsreconstructies M. (Maja) d’Holossy (skulpting) - Amsterdam © Vlaams Erfgoed Centrum

 

Wie waren deze drie?
Wat het DNA-onderzoek ons nog wel kan vertellen is waar de drie vandaan kwamen en hoe ze eruit hebben gezien. Zowel de man als de kinderen zijn geboren rondom Tongeren, en ook hun voorouders komen uit deze regio. Van de man weten we dat hij blauwe ogen en blond haar had, en een bleke tot lichtbruine huid. Het jongetje had daarentegen bruine ogen, met blond haar en een lichtbruine huid. En het meisje had ook bruine ogen, maar donkerbruin tot zwart haar en een lichtere huidskleur dan haar broertje.

 

Specialist Maja d'Holossy reconstrueert gezicht jongen. Gezichtsreconstructie M. (Maja) d’Holossy (skulpting) - Amsterdam © Vlaams Erfgoed Centrum
Specialist Maja d'Holossy reconstrueert gezicht jongen. Gezichtsreconstructies M. (Maja) d’Holossy (skulpting) - Amsterdam © Vlaams Erfgoed Centrum

 

Reconstructie
De schedelresten van de man en de jongen waren in zo’n goede bewaarstaat, dat ze samen met de interessante DNA-resultaten gezichtsreconstructies mogelijk maakten. Daarvoor werd fysisch antropoloog en archeoloog Maja d’Holossy van de Universiteit van Amsterdam ingeschakeld. D’Holossy is specialist in het maken van gezichtsreconstructies. Door het spier- en zenuwstelsel op te hangen aan de structuur van de schedel, heeft ze de duizenden jaren oude gezichten weer vorm gegeven, zodat we de drie zo’n 2000 jaar later weer kunnen aankijken.


Vanaf 1 mei zijn de gezichtsreconstructies te zien in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren.

Delen: