Opgegraven: luxe beddengoed uit de IJzertijd
Van de oude Grieken en Romeinen wisten we al dat de rijken ’s avonds graag in een donzen bedje stapten, maar dat dat ook gold voor de mensen in de nadagen van de Noordse IJzertijd was nog niet bekend. Toch zijn in Zweden de overblijfselen van donzen beddengoed gevonden, in twee spectaculaire scheepsgraven.
Spectaculaire scheepsgraven
De twee graven liggen op een begraafplaats in Valsgärde, vlak bij de Zweedse stad Uppsala, samen met zo’n negentig andere graven. Valsgärde is beroemd om zijn spectaculaire scheepsgraven uit de 7de en 8ste eeuw, waaronder deze twee met 10 meter lange schepen. In die schepen zijn twee mannen begraven, die waren uitgedost met rijk versierde helmen, schilders en wapens. Ook hadden ze proviant, gereedschappen, paarden en andere dieren meegekregen voor hun reis naar het hiernamaals.
Donzen beddengoed
Wat deze nieuwe vondst nu zo bijzonder maakt is het materiaal waar de twee krijgsmannen op lagen: dons. Aangenomen wordt dat dons pas in de Middeleeuwen een gangbaar materiaal wordt in Europa, maar deze vondst wijst erop dat het, in ieder geval in dit deel van Zweden, al langer werd gebruikt. Het dons kwam van allerlei soorten vogels: ganzen, eenden, hoenders, kraaien, mussen, steltlopers en zelfs oehoe’s.
Vogels in Noordse folklore
Het geeft een bijzonder kijkje in de relatie tussen mens en vogel. Blijkbaar zagen de mensen vogels niet alleen als voedsel. De kans is groot dat de vogels een speciale betekenis hadden. Uit latere eeuwen weten we bijvoorbeeld dat mensen geloofden dat ganzenveren het beste hielpen om de ziel uit het lichaam te bevrijden. Het zou goed kunnen dat de basis voor deze folklore al in eerdere eeuwen is gelegd.
Meer weten?
Emeritus hoogleraar in de archeologie Birgitta Berglund van de NTNU, de Noorse Universiteit voor Wetenschap en Techniek, doet al jaren onderzoek naar Valsgärde. Samen met Jørgen Rosvold van NINA, het Noors Instituut voor Natuuronderzoek, heeft ze een uitgebreid artikel geschreven over de donzen vondst en het microscopische onderzoek. Want waar kwamen die veren eigenlijk vandaan? Je vindt dit artikel (in het Engels) hier.
Delen: