Dit is dé vrouwelijke vliegpionier – en het is niet Amelia Earhart

Niet Amelia Earhart, maar Lilian Bland (1878-1971) zou bekend moeten staan als dé vrouwelijke pionier in de vliegerij. Earhart verdient respect en bewondering als eerste vrouw die solo de Atlantische Oceaan overvloog (in 1932). Bland echter was niet alleen piloot, ze maakte in 1910 in haar toenmalige Ierse woonplaats Carnmoney (County Antrim) ook nog eens zelf haar vliegtuig. Ze noemde het de Mayfly: ‘it may fly or not’.
 

Onbekende fotograaf, The Mayfly in flight (1910). Bron: Wikipedia (PD)
Onbekende fotograaf, The Mayfly in flight (1910). Bron: Wikipedia (PD)

 

Vliegtuigbouwer
Bland deed haar kennis op bij een luchtshow (de mannen daar dachten dat ze een secretaresse of zo was), bouwde een zweefvliegtuig, testte met wat mannen aan de vleugels hangend of het die kon dragen (ja) en besloot dat dan een motor erin ook kon. Ze kocht er een, vervoerde die zelf per trein en bouwde een moderne kist. Naar verluidt gebruikte ze haar tantes gehoortrompet om de brandstof erin te gieten. Ze vloog net geen mijl.
 

Onbekende fotograaf, Lilian Bland with the Mayfly (1910). Bron: Wikipedia (PD)
Onbekende fotograaf, Lilian Bland with the Mayfly (1910). Bron: Wikipedia (PD)

 

Onconventioneel
Het zal niet verbazen dat Bland in alle opzichten een onconventioneel type was. Ze schreef een gidsje met tips hoe je veilig van je paard kon vallen als je, net zoals zij, de amazonezit weigerde. Ze rookte, fietste, droeg broeken, werkte als persfotograaf, sportverslaggever en Ford-dealer en emigreerde in 1912 naar Canada, waar ze met haar man een boerderij begon in de wildernis bij Vancouver. Nadat hun dochter was overleden, keerde ze alleen terug en vestigde ze zich in Engeland.
 

Onbekende fotograaf, Lilian Bland in een krant. Bron: Wikimedia Commons (PD)
Onbekende fotograaf, Lilian Bland in een krant. Bron: Wikimedia Commons (PD)

 

Vergeten en herinnerd
De prestatie van deze eerste vrouw die haar eigen vliegtuig ontwierp, bouwde én bestuurde, werd vergeten: omdat haar vlucht plaatsvond in het toen zeer geïsoleerde Ierland, omdat ze erna stopte met vliegen én omdat haar leven te schandalig afweek van wat voor een vrouw betamelijk werd geacht. Dit ligt nu anders. Er is inmiddels een biografie en een (alweer ietwat verouderde) website en het Museum of Innovation, een onderafdeling van het Ulster Transport Museum in Belfast, besteedt aandacht aan Lilian Bland.
 

Dit artikel staat ook in de achtste editie (2021) van Geschiedenis Magazine. Deze kun je hier bestellen. Liever een abonnement? Klik dan hier.

Delen: