Deze tentoonstelling brengt de historische achtergronden van de oorlog in Oekraïne in kaart – letterlijk

De online tentoonstelling Borderlands – Ukraine in historical maps werpt licht op de historische achtergronden van de huidige oorlog van Rusland tegen Oekraïne. Deze oorlog begon niet in februari 2022, lezen we in de tentoonstellingstekst, maar in het voorjaar van 2014. En de invasies waren een vertraagde reactie op de ineenstorting van de Sovjet-Unie.

Het Oekraïne van de Kozakken, ca. 1710. Bron: Universiteit Leiden
Het Oekraïne van de Kozakken, ca. 1710. Vkrania quae et Terra Cosaccorvm cum vicinis Walachiae, Moldaviae, Minorisque Tartariae provinciis. Nürnberg: Johann Baptist Homann, ca. 1702-1720. COLLBN Port 163 N 125 (bron: Universiteit Leiden)

 

Voor de tentoonstelling van de Universiteit Leiden selecteerden historicus Harrie Teunissen en kaartconservator Martijn Storms dertig van de ongeveer 600 kaarten en plattegronden van Oekraïne, van de 16de tot de 21ste eeuw, die deel uitmaken van de Collectie Bodel Nijenhuis en de Collectie Steegh/Teunissen in de Universitaire Bibliotheken Leiden.

Borderlands – Ukraine in historical maps laat zien dat de huidige republiek Oekraïne, of grote delen daarvan, afgezien van het Russische rijk, eeuwenlang onderdeel uitmaakten van andere rijken, waaronder het Mongoolse rijk, het Pools-Litouwse Gemenebest, het Ottomaanse rijk en het Habsburgse rijk.
 

Een kaart van Kyiv in 1871. Bron: Universiteit Leiden
Een kaart van Kyiv in 1871. S. Kulzenko & V. Davidenko, Plan Goroda Kieva. Kiev, 1871. COLLBN 010-14-048 (bron: Universiteit Leiden)

 

Oekraïne was een zeer vruchtbaar maar bevochten ‘grensgebied’ tussen bos en steppe, tussen Pools katholicisme en Tataarse islam en een bijzondere natie tussen oost en west. Zodoende worden ook kaarten getoond die gerelateerd zijn aan ‘voorlopers’ van een onafhankelijk Oekraïne, zoals het middeleeuwse Kyivse rijk, het orthodoxe Kozakken-Hetmanaat van de zestiende tot achttiende eeuw en de Oekraïense Volksrepubliek tussen 1918 en 1920.

Omdat de tentoonstelling slechts een topje van de ijsberg van kaarten over de geschiedenis van Oekraïne kan laten zien, hopen de makers dat het studenten, wetenschappers en het belangstellende publiek inspireert om deze kaartcollecties te gebruiken voor verder onderzoek. Er is nog veel meer te ontdekken.

De online tentoonstelling is beschikbaar in het Engels: Borderlands. Ukraine in historical maps, en in het Oekraïens: Прикордоння. Україна в історичних мапах.

Delen: