De kortste oorlog ooit

Op 27 augustus 1896 stonden er ongeveer 2800 mannen klaar om het paleis van Khalid bin Barghash van het sultanaat Zanzibar te verdedigen. Nog maar twee dagen eerder was hij zijn neef opgevolgd als Sultan. De Britten waren het hier echter niet mee eens en eisten zijn overgave. Ondertussen werd een kleine vloot van de Royal Navy gemobiliseerd in de haven. De kortste oorlog in de geschiedenis zou weldra beginnen.

Het Britse Rijk en het Duitse Rijk sloten in 1890 het Helgoland-Zanzibar Akkoord. Het verdrag vond plaats tijdens de zogenaamde 'Wedloop om Afrika' en regelde dat beiden landen elkaars claim op bepaalde gebieden van Afrika zouden erkennen. Hoewel de Britten Zanzibar al voor de overeenkomst hadden bezet, werd het sultanaat nu een 'officieel' protectoraat. Om hun invloed te laten gelden, kroonden ze de Britsgezinde Hamid bin Thuwaini tot sultan in 1893. Met Hamid aan de macht probeerden de Britten de slavenhandel vanuit Zanzibar te stoppen.

 

De overdrachtsceremonie op Helgoland (1890). Het Helgoland-Zanzibar Akkoord wordt onterecht beschouwd als de ruil van Zanzibar tegen Helgoland. De (ontslagen) rijkskanselier Otto von Bismarck is hier verantwoordelijk voor omdat hij het verdrag beschreef als "het ruilen van een rots tegen een knop". Helgoland was maar een klein onderdeel van het akkoord. (foto: Bundesarchiv, Bild 146-2005-0151 / CC-BY-SA 3.0 [CC BY-SA 3.0 de (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/de/deed.en)] 

 

Het ultimatum

Na een regeerperiode van slechts drie jaar stierf Hamad bin Thuwaini op 25 augustus 1896. Hamud bin Muhammed werd door de Britten aangewezen als zijn opvolger. Voordat hij de troon kon bestijgen, riep de pro-Duitse Khalid bin Barghash zichzelf echter uit tot sultan en bezette hij het paleis. Hierdoor ontstond het gerucht dat Khalid de vorige sultan zou hebben vergiftigd. Logischerwijs waren de Britten niet blij met deze ontwikkeling en stelden ze Khalid een ultimatum: voor negen uur 's ochtends op 27 augustus moest hij het paleis verlaten.

 

Een oorlog van nog geen uur

Een uur voor het ultimatum afliep zou Khalid een bericht hebben gestuurd naar de Britse bevelhebber van de marine waarin hij te kennen gaf dat hij geenszins van plan was het paleis te verlaten en dat hij niet geloofde dat de Britten het vuur zouden openen. Ondertussen had hij bijna 3000 steunbetuigers gemobiliseerd en bewapend om het paleis te verdedigen tegen de vijf Britse oorlogsschepen die in de haven lagen. 

Toen Khalid zich om negen uur inderdaad niet overgaf, openden de Britten het vuur en bombardeerden ze het paleis. Dit vloog in brand en stortte uiteindelijk in. Inmiddels had Khalid het paleis al verlaten en zocht hij zijn toevlucht in het Duitse consulaat. Om tien over half tien, veertig minuten nadat het gevecht begon, werd de vlag van het paleis neergehaald en eindigde de Engels-Zanzibarese Oorlog. Pas in 1916 werd Khalid door de Britten gevangen genomen en verbannen naar Sint Helena. 

 

 

 

 

 

 

 

Delen: