3300 jaar oude bavianenschedel uit mysterieus oud koninkrijk

Oude Egyptische legenden vertellen over een magisch land, ver weg, waar onverschrokken reizigers kostbaarheden als goud, wierook en mirre konden vinden. Poent heette het koninkrijk en de vertellingen erover zijn wel het oudst bekende fantasieverhaal genoemd. Archeologen zijn er echter van overtuigd dat Poent werkelijk heeft bestaan. Nu hebben ze – voor zover bekend – voor het eerst een vondst gedaan die afkomstig is uit het mythische Poent: een 3300 jaar oude bavianenschedel. 

Ongeveer 4500 jaar geleden reisden de Egyptenaren voor het eerst naar Poent, dat ook wel het land van god werd genoemd, en volgens hiërogliefenverslagen bleven ze dat meer dan 1000 jaar doen. Maar hoewel we uit die verslagen en uit kunstwerken weten dat ze onder andere harsen, metalen, hardhout en exotische dieren mee terugbrachten uit Poent, hebben archeologen hier nooit eerder hard bewijs van gevonden.

Links: Baviaan die de Egyptische god Thoth voorstelt, ca. 1400 v. Chr., British Museum. Rechts: Beeld van Baviaan-Toth van ruim 1000 jaar later, ca. 380 v. Chr. - 30 n. Chr. Cleveland Museum of Art. (Beide foto's via wikimedia commons).


Dat is nu waarschijnlijk veranderd: samen met collega’s ontdekte Nataniel Dominy, primatoloog aan het Amerikaanse Dartmouth College, de schedel van een mantelbaviaan in de collectie van het British Museum. De stoffelijke resten van het dier zijn daar terechtgekomen nadat 19de-eeuwse archeologen die hadden gevonden in de Oudegyptische stad Thebe. De Egyptenaren vereerden mantelbavianen als de belichaming van Thoth, de god van de wijsheid, en verbonden de primaten bovendien met Amon-Re, de grote zonnegod.


Mantelbavianen komen van nature echter niet voor in Egypte. Uit onderzoek naar de isotopen in het tandglazuur van de baviaan, blijkt dat die geboren was in het gebied dat nu Eritrea, Ethiopië en noordwest Somalië is. Dat is het gebied waar de meeste archeologen denken dat Poent moet hebben gelegen. De baviaan is daarmee de eerste bekende Egyptische schat die uit Poent afkomstig is.

Vermoedelijke locatie van Poent rond de Rode Zee en de belangrijkste handelsroutes. Waset is Thebe, Mennefer is Memphis. Irem and Nemyw zijn landen waarvan gedacht wordt dat ze grensden aan Poent. Publiek domein via wikimedia commons.


Tussen 2001 en 2011 werd bij archeologische opgravingen bij Mersa Gawasis aan de Egyptische Rode Zeekust al een 2800 jaar oude steen-inscriptie gevonden die vertelt over een reis naar Poent. De bavianenschedel kan ons weer iets meer vertellen over het mysterieuze en moeilijk te lokaliseren land.

 

Dit nieuwsbericht is gebaseerd op een artikel dat verscheen op de website van Science
 

Delen: