Veteranen graven bij Waterloo

Na in 1814 te zijn verbannen naar Elba, keerde Napoleon tot schrik van zijn oude vijanden in maart 1815 terug naar Frankrijk. Het leger koos snel zijn kant, de pas geïnstalleerde koning Lodewijk XVIII vluchtte, en Napoleon installeerde zich opnieuw als keizer van Frankrijk. Om hem te verjagen begonnen zijn oude vijanden direct grote legers te verzamelen in de zuidelijke Nederlanden: op 1 juli 1815 zouden ze Frankrijk binnenvallen.

Regen en modder

Napoleon besloot ze echter voor te zijn en trok op 14 juni bij Charleroi de grens over van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Hij hoopte de gecombineerde Britse, Nederlandse, Hannoverse en Nasauer troepen van de hertog van Wellington en het Pruisische leger van generaal Gebhard Leberecht von Blücher uiteen te drijven om ze apart te kunnen verslaan. Vertraagd door regenval, hevig onweer en de modderige bodem en geplaagd door gebrekkige kennis van het landschap, de topografie en de troepenbewegingen van de tegenstander, zou Napoleons opzet mislukken. Bij Waterloo kwam hij toch tegenover de gecombineerde geallieerde legers te staan.

In de late avond van 17 juni kwamen de Franse troepen aan bij Waterloo, waar het Britse leger ze op een heuvelrug opwachtte. Hoewel zijn officieren het hem afraadden besloot Napoleon dat er de volgende ochtend om 9 uur een frontale geconcentreerde aanval zou plaatsvinden. Het slechte weer speelde Napoleon echter opnieuw parten. Omdat het nog te nat was om snel artillerie te kunnen verslepen voor de nodige vuursteun, werd het plan omgegooid: als inleidende aanval zou Napoleons broer en commandant van de 6de divisie Jérôme Bonaparte eerst de kasteelhoeve Hougoumont innemen, die vóór de geallieerde rechterflank lag.

 

Graven met vragen

De opgravingen van Waterloo Uncovered vinden plaats bij deze kasteelhoeve, het Hougoumont Chateau, midden op het slagveld. Professor Tony Pollard, Directeur voor het Centrum voor Slagveldarcheologie van Glasgow University en verbonden aan Waterloo Uncovered legt uit dat de opgravingen nieuwe inzichten kunnen bieden in het verloop van de slag. Waarom slaagde het legendarische Franse leger er bijvoorbeeld niet in het Chateau te overmeesteren? En zou de uitkomst van de oorlog heel anders zijn geweest als dat wel was gelukt? Juist de samenwerking met veteranen, van wie de meesten ervaring hebben met vechten in een conflict of oorlog, geeft volgens Pollard een geheel nieuwe dimensie aan de archeologie.

Gevecht om Hougoumont

Hougoumont is een groot complex rond een binnenplaats. Indertijd  was het omringd door een bos, grachten, dichte hagen en een boomgaard. Het was goed te verdedigen en werd door Wellington speciaal versterkt met Nassauers om de Franse opmars te breken. Op bevel van Jérôme werden meer en meer Franse troepen tegen Hougoumont ingezet. Een eerste aanval werd bloedig afgeslagen. Vermoedelijk loste Engels geschut rond 11:20 het eerste kanonsschot van de slag: er werden meteen zeventien Fransen geveld.

Jérôme zette daarop een extra brigade in en dertig man drongen door de noordelijke poort door tot de binnenplaats. De verdedigers wierpen zich echter massaal op de poort, sloten die weer en maakten de indringers af, een van de beroemdste episodes van de slag. Een derde brigade die via de boomgaard probeerde te naderen werd gedecimeerd door de geallieerde artillerie. De Fransen verloren steeds meer troepen in de slag om de kasteelhoeve die ze bovendien verhinderde een snelle, beslissende opmars uit te voeren. Het complex brandde tijdens de gevechten van die middag grotendeels af.

 

 

Kogels en inzichten

Bij de opgravingen, die begonnen in 2015, zijn tot nu toe er onder andere tientallen musket- en pistoolkogels en zowel geallieerde als Franse kanonskogels gevonden. Hieruit is gebleken hoe dicht de soldaten op elkaar vochten en dat het gevecht anders is verlopen dan historici soms denken, bijvoorbeeld dat de Fransen via de tuin Hougoumont zijn binnengekomen. Er is ook nieuw bewijs gevonden van de originele gebouwen van de Chateau die werden vernietigd door Frans kanonvuur.

 

Voor meer informatie: http://www.waterloouncovered.com/