Na de gevechten. Filmbeelden van Nederland in mei 1940
Na de gevechten van mei 1940 bezochten Nederlandse journalisten onder leiding van de Duitse militaire autoriteiten de gevechtsterreinen van de IJssel en de Grebbeberg. Ze zagen de verwoeste huizen, kazematten en bruggen. Kijk hier de filmbeelden die ze maakten vlak na de Duitse inval.
Even voor vier uur ’s ochtends, op tien mei, viel het Duitse lever Nederland binnen. Zes pantsertreinen overschreden de grens en tegelijkertijd vlogen grote eskaders van de Luftwaffe over Nederland. Met hulp van Nederlandse verraders probeerden de Duitsers de bruggen over de IJssel, Waal, Maas-Waalkanaal, Maas en Julianakanaal in handen te krijgen en te voorkomen dat ze werden opgeblazen. In nummer 3 van Geschiedenis Magazine kun je lezen hoe deze Nederlandse sympathisanten de Duitsers precies hielpen.
Om kwart over vijf ’s ochtends deelde het Nederlandse Algemeen Hoofdkwartier mee dat de Duitse troepen inderdaad de grens hadden overschreden. Drie kwartier later overhandigde de Duitse gezant een verklaring, waarin de inzet van een geweldige troepenmacht werd aangekondigd. Wanneer Nederland zich zou verzetten, zo waarschuwden ze, dreigde er volledige vernietiging van het land en staatsbestel. De Nederlandse regering wees de Duitse aanval verontwaardigd af en verklaarde de oorlog aan het Duitse Rijk.
In de dagen die volgden werd er onder andere aan de Grebbelinie hevig gevochten. De verdedigingswerken waren ten tijde van de inval echter nog niet voltooid en tegen de Duitse overmacht was het Nederlandse leger niet bestand. Op 14 mei bombardeerde de Luftwaffe Rotterdam. Toen de Duitsers de volgende dag dreigden Utrecht op dezelfde manier plat te gooien, besloot het Nederlandse leger te capituleren.
Enkele weken later al konden de bezoekers van het bioscoopjournaal met eigen ogen zien wat de Duitse aanval rond de Grebbelinie had aangericht. Nederlandse persmensen maakten onder leiding van de Duitse militaire autoriteiten een tocht naar de gevechtsterreinen van de IJssel en de Grebbeberg. Met een Duitse officier bekeken ze de schade en legden die vast op film.
Een tocht door de gevechtszone, door Polygoon-Profilti (producent) / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder), is gelicenseerd onder Public Domain Mark.
Op de beelden zien we de verwoeste omgeving van de Cunerakerk in Rhenen, waarbij ook het dak van de kerk is geraakt. De journalisten en fotografen bezoeken vervolgens de vernielde IJsselbrug in Westervoort en een zwaar beschadigde kazemat vlakbij. Ook de vernietigde IJsselbruggen in Kampen en Dieren worden gefilmd. Mensen steken op een volgepakt bootje de rivier over, de volgende groep staat al klaar.
De bruggen over de IJssel had het Nederlandse leger bewust opgeblazen, om de Duitse opmars te stuiten. Hoe de Duitsers er met behulp van Nederlandse verraders wel in waren geslaagd om andere strategische bruggen intact in handen te krijgen, lees je in nummer 3 van Geschiedenis Magazine, vanaf 22 april in de (web)winkel.
Delen: