Goed bewaard fluitschip ontdekt in de Finse Golf

Onlangs is in de Finse Golf is op 85 meter diepte een 17de-eeuws bijna volledig intact fluitschip gevonden. Het is vermoedelijk een handelsschip van Nederlandse origine. Wat waren dit voor schepen, en hoe kan deze gezonken fluit zo goed bewaard zijn gebleven?

Het fluitschip: veel vracht en weinig tol
Fluitschepen waren driemasters die hoofdzakelijk gebruikt werden voor de handel. Ze waren enorm belangrijk voor de economie, dat met deze vrachtvaart bijna een monopolie op de graanhandel in Europa had en enorme winsten maakte: de zogenaamde ‘Moedernegotie’. De fluiten hadden een rond, versierd achterschip en liepen naar boven smaller toe, wat de schepen een peervormig achteraanzicht gaf. Door die vorm wisten ze een zeer grote laadcapaciteit te combineren met lage belastingafdracht. Aan de Sont werd namelijk tol gegeven, en de hoogte van de Sonttol hing af van de breedte van het dek. De ‘Oostervaerders’ die naast graan veel hout, hennep en teer vervoerden waren doorgaans niet of lichtbewapend en hadden een kleine bezetting, soms minder dan 20 personen.

Bakboordzijde van het schip met rechts de achtersteven. Twee versierde poorten van de hutten zijn zichtbaar. Foto: Badewanne.


De Oostzee: weinig zout en geen paalworm
Het wrak is ontdekt door de non-profit organisatie Badewanne, die het onder meer meldde aan de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). De RCE is actief betrokken bij het beheer van Nederlandse schepen in het buitenland. Hoofd van het Maritiem Programma Internationaal van de RCE, Martijn Manders benadrukt dat er maar heel weinig schepen zijn die de tand des tijds zo goed hebben doorstaan als het nu gevonden schip. Op zich komt dat vaker voor bij scheepswrakken die worden aangetroffen in de Baltische of Oostzee. Het lage zoutgehalte zorgt ervoor dat er geen paalworm (Teredo navalis) aanwezig is, maar ook de diepte, kou en gebrek aan stroming zijn ideale omstandigheden om schepen te behouden.
 
Het fluitschip is gezonken tussen het Finse Hanko-schiereiland en het Estse eiland Hiiumaa en inmiddels toegevoegd aan de MaSS database waarin de vindplaatsen en verhalen van wrakken worden verzameld. In het verleden zijn meerdere goed bewaarde Nederlandse scheepswrakken ontdekt in deze regio. Zie bijvoorbeeld ook De Vrouw Maria, het Ghostship en het Huys te Warmelo in MaSS. Deze nieuwe vondst kan ons weer veel meer vertellen over de 17de-eeuwse scheepsbouw. 
 

Delen: