Dit is neanderthaler Krijn, de oudste Nederlander die we kennen

Ooit liep hij rond in het Doggerland, het prehistorische landschap dat tegenwoordig onder het oppervlak van de Noordzee ligt. Samen met mammoeten en wolharige neushoorns leefde hij op deze koude maar voedselrijke steppen. En nu, zo’n 50.000 jaar later, kunnen wij hem aankijken.

Een fossiele wenkbrauwboog
Het was 2001 toen amateur-paleontoloog Luc Anthonis onderzoek deed naar de Noordzeebodem. Voor de kust van Zeeland werkte hij met een schelpenzuiger, toen hij op een wel heel interessante vondst stuitte. Hij bleek niet alleen schelpen te hebben opgezogen, maar ook een fossiele wenkbrauwboog.

Aan de forse omvang ervan is te zien dat het gaat om een wenkbrauwboog van een neanderthaler. Om meer over deze neanderthaler te weten te komen, is de boog onderzocht door de Universiteit Leiden en het Max Planck Instituut in Leipzig. Het bleek om een neanderthalerman te gaan. Een vrij stevige, jonge man zelfs, die voornamelijk vlees at en rond zijn twintigste is overleden.
 

Servaas Neijens, Fossiel Nederlands eerste Neanderthaler (2021). Bron: © Rijksmuseum van Oudheden
Servaas Neijens, Fossiel Nederlands eerste Neanderthaler (2021). Bron: © Rijksmuseum van Oudheden

 

Gezichtsreconstructie
De wereldberoemde paleo-artists van Kennis & Kennis Reconstructions kregen vervolgens de opdracht om het gezicht van de neanderthaler te reconstrueren.

Om van één relatief klein schedelfragment een gezicht te reconstrueren, is een flinke uitdaging. Maar de gebroeders Kennis konden terugvallen op hun ervaring (ze hebben bijvoorbeeld ook gletsjermummie Ötzi een gezicht gegeven), hun grote collectie vergelijkbare neanderthalerschedels en wetenschappelijk onderzoek.

Dankzij de onderzochte kenmerken van het Noordzeefossiel, digitale matches met andere neanderthalerschedels en de meest actuele kennis over neanderthalers en hun uiterlijk, zoals oog-, haar- en huidskleur, konden ze een gezicht reconstrueren. En nu kunnen wij kennismaken met de oudste bewoner van Nederland die we kennen: neanderthaler Krijn.
 

Servaas Neijens, Gezicht Nederlandse Neanderthaler (2021). Bron: © Rijksmuseum van Oudheden
Servaas Neijens, Gezicht Nederlandse Neanderthaler (2021). Bron: © Rijksmuseum van Oudheden

 

Primeur: een bult
Wat het schedelfragment heel interessant maakt, is de kleine holte achter de wenkbrauwboog. Deze is ontstaan door een onderhuidse, onschuldige tumor - iets wat nooit eerder bij een neanderthaler is vastgesteld. Vandaar de flinke bult boven Krijns oog.

Tentoonstelling over Doggerland
Krijn is van 7 september t/m 31 oktober te zien in de tentoonstelling Doggerland. Verdwenen wereld in de Noordzee in het Rijksmuseum van Oudheden. De tentoonstelling vertelt het verhaal van bijna een miljoen jaar menselijke bewoning, landschap- en klimaatverandering in het uitgestrekte en rijke prehistorische landschap voor onze kust.

 

Delen: