De BREXIT van de 5de eeuw
Drieënhalve eeuw lang was Britannia geïntegreerd in de netwerken van het Romeinse Rijk. Dit legde de oorspronkelijke Keltische inwoners geen windeieren. Wat gebeurde er toen de nauwe banden met het continent in de 5de eeuw werden doorgesneden?
De Romeinse keizer Claudius stak met zijn troepen in 43 Het Kanaal over. Uiteindelijk bezetten de Romeinen het huidige Engeland en Wales en ontwikkelde zich hier de bloeiende Romeinse provincie Britannia. Voor het eerst ontstonden er echte steden. Zonder Romeinen geen Londinium (Londen) en Eboracum (York) bijvoorbeeld. In verschillende plaatsen zetten ze indrukwekkende badgebouwen neer. Beroemd werden de thermen van Aquae Sulis (Bath). Op het platteland verrezen villa’s met prachtige mozaïekvloeren, voorzien van vloerverwarming die functioneerde op basis van warme lucht.
Cruciaal voor dit alles was het principe van het vrije verkeer, niet alleen van goederen en ideeën, maar ook van mensen. In de Romeinse militaire eenheden zaten soldaten uit allerlei streken, en uit recent onderzoek blijkt dat zich ook onder de burgerbevolking nogal wat migranten bevonden uit verre delen van de Romeinse wereld. Zo kwam zeker 10 % van de 43 individuen uit Eboracum die kortgeleden forensisch onderzocht zijn van elders, onder andere uit het Nabije Oosten en Romeins Noord-Afrika.
Stad en land
Het ingelijfde, geromaniseerde Engeland was in de eerste eeuwen van onze jaartelling een aantrekkelijke bestemming voor mensen uit andere delen van de antieke wereld, maar dat wil niet zeggen dat het dagelijks leven op de Britse eilanden altijd even gemakkelijk was.
De kwaliteit van leven in Romeins Engeland verschilde sterk al naargelang men in de nieuwe steden woonde of juist daarbuiten. De stedelingen waren gemiddeld gezonder en rijker. In hun graven treffen we namelijk meer grafgiften aan, die ook nog eens kostbaarder waren. En op het moment van overlijden hadden de stadsbewoners een gezonder leven achter de rug. Kennelijk profiteerde vooral deze groep van de toegenomen contacten die de integratie in het Romeinse Rijk met zich bracht.
Uit het Romeinse Rijk
Aan deze stedelijke welvaart kwam evenwel een abrupt einde toen de Romeinen zich in 409 definitief terugtrokken uit Britannia. Engeland maakte voortaan geen deel meer uit van het web van internationale relaties waarop het succes van dat rijk gebaseerd was. De oude Romeinse steden vervielen of desintegreerden geheel. De luxe Romeinse woonhuizen verdwenen en werden vervangen door hutten en boerderijen. Ook munten werden niet langer gebruikt, de economie was voortaan weer op ruilhandel gebaseerd.
Verder lezen over deze 5de-eeuwse BREXIT? Het hele artikel van Leonard Rutgers vindt u in het septembernummer van Geschiedenis Magazine, vanaf 23 augustus in de winkel!
Delen: